W dobie wzrastającej popularności OZE oraz na bazie moich doświadczeń zawodowych z ostatnich 3 lat postanowiłem sprawdzić, czy produkcja energii elektrycznej uzyskiwanej z biogazu pozwala zarobić właścicielom biogazowni rolniczych. Szukając odpowiedzi na pytanie: Czy na biogazowni można zarobić? oparłem się o dostępną dokumentację finansową podmiotów z branży.

 

Spośród 99* (^*Stan na dzień: 04.12.2020 r. Źródło: Dyrektor Generalny Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa ) podmiotów posiadających instalacje do produkcji biogazu do niniejszej analizy wybrałem 43 przedsiębiorstwa. Kierowałem się następującymi kryteriami :

 

• Posiadanie instalacji przed 2018 rokiem
• Dostępność i przejrzystość danych finansowych
• Przeważający udział działalności związanej z produkcją energii z biogazu
• Moc zainstalowana energii elektrycznej na poziomie co najmniej 0,5 MW

Również w przypadku niemożliwych do odpowiedniego zinterpretowania i korygowania zdarzeń jednorazowych zniekształcających obraz działalności (np. realizacja dużych programów inwestycyjnych, restrukturyzacja) odstąpiłem od analiz porównawczych.

 

Wszelkie dane i informacje finansowe pochodziły z dokumentacji finansowej analizowanych podmiotów złożonej do KRS za rok 2019, zgodnie z art. 69 ust. 1 Ustawy o rachunkowości.

 

Analiza obejmowała 22 wskaźniki zarządcze dotyczące zarówno efektywności obrotu, jak również inwestycyjnej.

 

Celem analizy była konfrontacja efektywności ekonomicznej oraz modelu zarządzania finansowego każdego przedsiębiorstwa w odniesieniu do wybranych firm z branży. Można ją traktować jako wskazówkę kondycji branży oraz przedwstępną analizę możliwości inwestycyjnych.

 

Jak obraz branży wyłania się z tych badań?

 

W analizowanej grupie zdecydowanie dominują przedsiębiorstwa o mocy zainstalowanej 1 MWe. Przedsiębiorstwo o największym potencjale produkcyjnym dysponowało 3,6MWe. Poziom inwestycji w przeliczeniu na 1 MW był bardzo zróżnicowany. W przypadku połowy biogazowni na 1 MW przypada około 11 mln zł wartości środków trwałych. Największa wartość to 18,8 mln zł, najmniejsza to 3,3 mln zł. Należy mieć na uwadze fakt, że wartość aktywów wykazywana w bilansie uwzględnia odpisy amortyzacyjne od początku funkcjonowania zakładów i jest zależna nie tylko od długości okresu funkcjonowania biogazowni, lecz również od polityki rachunkowości danego przedsiębiorstwa.

 

Wykorzystanie potencjału produkcyjnego mierzone poziomem sprzedaży na 1MWe wskazuje na występowanie skrajnie różnych modeli biznesowych. Najwyższy wskaźnik „Sprzedaż skorygowana/MWe” to 8,6 mln zł, najniższy to 0,8 mln zł. Połowa przedsiębiorstw generowała około 4,6 mln zł z 1 MWe.

 

Symptomatycznym jest fakt spadku przychodów ze sprzedaży w porównaniu z 2018 rokiem, co jest również związane ze zmianami cen za zielone certyfikaty. W rankingu sprzedaży przewodzą firmy o zdywersyfikowanym portfelu przychodów – oprócz energii generują sprzedaż na gospodarce odpadami.

 

Generalnie rentowność na sprzedaży w latach 2018 i 2019 była bardzo niska – w połowie przypadków oscylowała wokół 0%. Świadczy to o tym, że podstawowa działalność zapewnia zwrot z inwestycji i nie generuje żadnej nadwyżki. Należy zaznaczyć, iż wyniki działalności w branży w bardzo dużym stopniu zależą od ciągłości procesu produkcji. Nawet krótkie przestoje powodują gwałtowną degradację efektywności operacyjnej.

 

Sytuacja ulega poprawie na wyniku operacyjnym (EBIT), w momencie uwzględnienia dodatkowych aktywności oraz dotacji wspierających inwestycję. W tym przypadku połowa analizowanej grupy generowała 11% nadwyżkę (najlepsze podmioty 50%), co wskazuje na dużą rolę dotacji w kreowaniu rentowności inwestycji.

 

Wygrywają biogazownie mające niski udział materiałów w kosztach działalności (surowców), to oznacza jak najszybsze wprowadzanie przyjmowania substratów za opłatą (początkowo podwójne efekty – wzrost przychodów i brak kosztów) oraz świadczenie usług dodatkowych w oparciu o efekty związane z produkcją biogazu.

 

Można również wysnuć wniosek, że moc zainstalowana na poziomie 1 MWe jest niewystarczająca do optymalizacji efektywności inwestycji.

 

Finansowanie działalności biogazowni opiera się głównie o środki zewnętrzne – świadczy o tym bardzo wysoki średni wskaźnik zadłużenia na poziomie ponad 92%. Tak wysoki poziom zadłużenia może świadczyć o braku zdolności kredytowej i możliwości pozyskiwania nowych środków zewnętrznych na rozbudowę potencjału.

 

Jednakże należy zaznaczyć, że w wielu przypadkach przedsiębiorstwa korzystają z pożyczek właścicielskich, które de facto można traktować jako kapitał własny zapewniający stabilność finansowania działalności.

 

Ponadto prawie wszystkie biogazownie realizowały inwestycje przy współudziale środków dotacyjnych – średni udział rozliczeń z tytułu dotacji w wartości aktywów w 2019 roku wynosił ok 27%, u połowy przedsiębiorstw wskaźnik ten oscylował wokół 23%. Środki te po zakończeniu tzw. okresu trwałości można również traktować jako kapitały własne.

 

Więcej szczegółowych informacji pozwalających odpowiedzieć na pytanie Czy na biogazowni można zarobić? znajdziesz w moim opracowaniu: „Analiza porównawcza – Benchmark Analysis Wskaźniki finansowe Wytwórcy biogazu rolniczego w Polsce Analiza za okres: 2018-2019” w zakładce Raporty/Narzędzia.

 

W planach jest coroczna aktualizacja danych po terminach zatwierdzania sprawozdań finansowych.